Φως: μπορούμε να κάνουμε οικονομία;

Μπορεί στην ετήσια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας ενός σπιτιού τις πρώτες θέσεις να κατέχουν  οι θερμαντικές συσκευές (air condition, boiler, ηλεκτρικά σώματα, κτλ) και οι λευκές συσκευές (ψυγείο, πλυντήριο, κτλ). Και η κατανάλωση για φωτισμό όμως είναι υπολογίσιμη και στο πνεύμα των εποχών μπορεί και αυτή να μειωθεί, να ξοδέψουμε λιγότερα χρήματα και να επιβαρύνουμε λιγότερο το περιβάλλον.

Οι κατηγορίες λαμπτήρων:

·         Λαμπτήρες πυρακτώσεως

·         Λαμπτήρες ξένου/αλογόνου

·         Λαμπτήρες φθορισμού

·         Λαμπτήρες LED

Λαμπτήρες πυρακτώσεως:

Είναι οι κοινοί λαμπτήρες με το γνωστό σύρμα. Οι φθηνότεροι λαμπτήρες με την χαμηλότερη όμως απόδοση που συνεπάγεται την υψηλή τους κατανάλωση.

Θα αποτελέσουν σημείο αναφοράς για τη μελέτη μας και τον εκσυγχρονισμό του συστήματος φωτισμού.

Χαρακτηρίζονται για την καλή ποιότητα και θερμό φωτισμό τους.

Πέραν της κατανάλωσης, άλλo μειονέκτημά τους είναι η υπερθέρμανση που μειώνει τον χρόνο ζωής τους (περίπου 1000 ώρες). Είναι ενεργειακής κατηγορίας D.

Λαμπτήρες ξένου/αλογόνου.

Για να τους ξεχωρίσουμε από τους κοινούς λαμπτήρες πυρακτώσεως πρέπει να παρατηρήσουμε το μικρό εσωτερικό λαμπάκι που έχουν στο εσωτερικό τους. Ονομάζονται και ως βελτιωμένοι λαμπτήρες πυρακτώσεως για το λόγο ότι έχουν ίδια φιλοσοφία λειτουργίας. Η καινοτομία τους είναι η αντικατάσταση του σύρματος με ένα εσωτερικό μικρότερο λαμπτήρα ο οποίος περιέχει το αδρανές αέριο (ξένο) που του προσφέρει τη δυνατότητα να λειτουργεί το σύρμα σε υψηλότερες θερμοκρασίες απροβλημάτιστα.

Η κατανάλωση σε σχέση με τους κοινούς λαμπτήρες πυρακτώσεως είναι μειωμένη κατά 20%-25%, η οποία προκύπτει από το μικρότερο μέγεθος του σύρματος για τις ίδιες ανάγκες φωτισμού.

Η ποιότητα του φωτισμού είναι παρόμοια με αυτή των κοινών λαμπτήρων πυρακτώσεως.

Η διάρκεια ζωής τους είναι διπλάσια σε σχέση με τους κοινούς λαμπτήρες (2000 ώρες) και έτσι η αντικατάστασή τους γίνετε κάθε 2-3 χρόνια.

Η ενεργειακή τους κατηγορίας κυμαίνεται από C έως και B.

Λαμπτήρες φθορισμού (μικρού μεγέθους):

Είναι οι γνωστοί μας λαμπτήρες χαμηλής κατανάλωσης οι οποίοι εκμεταλλεύονται το φαινόμενο του φθορισμού. Είναι η πιο γνωστή κατηγορία λαμπτήρων σε όλα τα νοικοκυριά για την εξοικονόμηση ενέργειας. Είναι ευρέως διαδεδομένοι τα τελευταία 15-20 χρόνια και στη χώρα μας, με αποτρεπτική τιμή αγοράς τα πρώτα 10 περίπου χρόνια. Άλλος αποτρεπτικός παράγοντας είναι το εξωτερικό τους σχήμα που ειδικά πιο παλιά, που δεν υπήρχε ποικιλία σχεδίων, δε ήταν καλαίσθητος και δε συνδυαζόταν με πιο παραδοσιακού σχεδιασμού φωτιστικά.

Η κατανάλωση ενέργειας είναι μειωμένη κατά 65%-80% συγκριτικά με τους λαμπτήρες πυρακτώσεως.

Η ποιότητα του φωτισμού θεωρείται πολύ καλή ενώ χαρακτηρίζεται ψυχρός φωτισμός με δείκτη 50%-60% στην διεθνή κλίμακα μέτρησης της ποιότητας φωτισμού. Σε μερικούς δεν αρέσει τόσο ο φωτισμός τους, ιδιαίτερα για χώρους χαλάρωσης που δεν απαιτείται μεγάλη ένταση φωτισμού, όπως υπνοδωμάτια ή σαλόνια, αλλά κάτι πιο απαλό. Μειονεκτούν στο γεγονός ότι χρειάζονται λίγη ώρα μέχρι να αποδώσουν το μέγιστο της φωτεινότητάς τους. Επίσης μετά την πάροδο ορισμένου χρόνου λειτουργίας, μειώνεται η απόδοσή τους ως προς τη φωτεινότητα.

Η διάρκεια ζωής τους είναι πολύ μεγαλύτερη από τις προηγούμενες κατηγορίες και κυμαίνεται από 6.000-15.000 ώρες. Σημαντικό για να μη μειωθεί η διάρκεια ζωής είναι να μην αναβοσβήνει συχνά.

 Η ενεργειακή τους κατηγορίας είναι Α.

Λαμπτήρες LED:

LED= Lighting Emitting Diod ή στα ελληνικά φωτισμός από περιορισμένη δίοδο. Ρεύμα συγκεκριμένης (χαμηλής) τάσης διέρχεται από μια κρυσταλλική δίοδο και έτσι γίνεται η εκπομπή φωτός. Τα τελευταία χρόνια έχουν εισχωρήσει έντονα και στην Ελληνική αγορά. Η πώληση μη εγκεκριμένων ή πιστοποιημένων λαμπτήρων με εξωφρενικές υποσχέσεις έχουν δημιουργήσει μια θολή εντύπωση σε μεγάλη μερίδα του αγοραστικού κοινού. Σημαντικό τους πλεονέκτημα είναι ότι δεν είναι ευαίσθητοι στους κραδασμούς και δεν τρεμοπαίζουν.

Η κατανάλωση ενέργειας είναι μέχρι και 80% μικρότερη σε σχέση με την αρχική παραδοχή των λαμπτήρων πυρακτώσεως.

Είναι φιλικότεροι προς το περιβάλλον και λόγω χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας αλλά και επίσης γιατί δεν περιέχουν υδράργυρο όπως οι λαμπτήρες φθορισμού.

Η ποιότητα φωτισμού είναι πολύ καλή με δείκτη μεγαλύτερο από 80% στην διεθνή κλίμακα μέτρησης της ποιότητας φωτισμού ενώ ειδικοί λαμπτήρες LED αγγίζουν και το 97%. Φτάνουν αμέσως στο μέγιστο της φωτεινότητάς τους.

Η διάρκεια ζωής τους κυμαίνεται από 20.000-30.000 ώρες. Δεν έχουν προβλήματα υπερθέρμανσης καθώς δε θερμαίνονται και επίσης δεν εκπέμπουν και θερμότητα.

Η ενεργειακή τους κατηγορίας είναι Α.

Τα είδη του φωτισμού:

Οι κατηγορίες φωτισμού είναι:

• ·         Θερμό λευκό
• ·         Ουδέτερο λευκό
• ·         Ψυχρό λευκό

Μετριούνται σε βαθμούς Kelvin με σύμβολο της μονάδας μέτρησης το Κ. Επίσης ονομάζεται και θερμοκρασία χρώματος φωτός, από εκεί και η μονάδα μέτρησης.

Θερμό Λευκό:

Πρόκειται για τον πιο απαλό φωτισμό. Τα χρώματα υπόκεινται μια μικρή αλλοίωση αλλά δημιουργεί μια χαλαρωτική και «ζεστή» ατμόσφαιρα.

Η θερμοκρασία του φωτισμού  κυμαίνεται από 2700Κ – 3100Κ.

Ιδανικός για χώρους χαλάρωσης.

Ουδέτερο Λευκό:

Απαλός φωτισμός αλλά πιο έντονος. Διακρίνονται περισσότερες λεπτομέρειες στο χώρο και τα χρώματα υπόκεινται σε πολύ μικρή αλλοίωση, μικρότερη από το «θερμό λευκό».

Η θερμοκρασία του φωτισμού  κυμαίνεται από 3100Κ – 5500Κ.

Ιδανικός για τους περισσότερους χώρους ενός σπιτιού.

Ψυχρό Λευκό:

Έντονος φωτισμός με έντονη ευκρίνεια. Προσφέρει εγρήγορση στους χρήστες του χώρου. Τα χρώματα έχουν την ελάχιστη αλλοίωση.

Η θερμοκρασία του φωτισμού κυμαίνεται από 5500Κ – 6000Κ.

Ιδανικός για χώρους που απαιτείται συγκέντρωση και έντονη διαύγεια όπως γραφεία ή χώροι εργασίας.

 Η ποιότητα φωτισμού:

Η ποιότητα του φωτισμού μετριέται βάση της αλλοίωσης που υπόκεινται τα χρώματα κάτω από αυτό το φωτισμό. Για την αντικειμενική σύγκριση της ποιότητας φωτισμού έχει θεσμοθετηθεί μια εκατοστιαία κλίμακα με δείκτη χρωματικής απόδοσης, διεθνώς γνωστή ως CRI( Color Rendering Index).

Το φυσικό φως ορίζεται ως το άνω όριο της κλίμακας (100).

Η μέτρηση της φωτεινότητας :

Η φωτεινότητα που προσφέρει ένας λαμπτήρας είναι η ένταση του φωτός που παρέχει στο χώρο. Η μονάδα μέτρησης της φωτεινότητας των λαμπτήρων είναι τα Lumen.

Για να αντιληφθούμε την κλιμάκωση της φωτεινότητας, στη μονάδα μέτρησής της, ακολουθεί ένας ενδεικτικός πίνακας συσχέτισης της φωτεινότητας με την ισχύς ενός λαμπτήρα πυρακτώσεως.

Φωτεινότητα (Lumens)	Ισχύς λαμπτήρα πυρακτώσεως (Watt)
220-350	25
410-560	40
700-800	60
920-1050	75
1300-1400	100

Απόδοση φωτισμού:

Η απόδοση ενός λαμπτήρα μετριέται βάσει της φωτεινότητας που προσφέρει αναλογικά με την κατανάλωσή του. Παρακάτω παρατίθεται ένας ενδεικτικό πίνακας αποδιδόμενων Lummen για κάθε Watt που καταναλώνει το κάθε είδος λαμπτήρα.

Τύπος Λαμπτήρα	Απόδοση Λαμπτήρα σε Lumen/Watt
Πυρακτώσεως	15
Ξένου / αλογόνου	40
Φθορισμού	55
LED	90

Συμβουλή αγοράς: θα πρέπει να προσέξετε στις προδιαγραφές του λαμπτήρα τα αποδιδόμενα lumen και όχι μόνο την κατανάλωση του λαμπτήρα ή τη συσχέτισή του με άλλου είδους για την ίδια φωτεινότητα.

Για να δούμε που ωφελεί όλη αυτή η ανάλυση θα δώσουμε ένα παράδειγμα:

Έστω χώρος που έχει ανάγκη από 3000 lumen φωτισμό. Για να τον φωτίσουμε με λαμπτήρες πυρακτώσεως θα χρειαστούμε λαμπτήρα/ες  με ισχύς: 3000 lumen  /  15(lumen/watt)  =  200watt . Με λαμπτήρες ξένου/αλογόνου λαμπτήρα/ες  με ισχύς: 3000 lumen  /  40(lumen/watt)  =  75watt . Αντίστοιχα με λαμπτήρα φθορισμού θα χρειαστούμε λαμπτήρα/ες  με ισχύς: 3000 lumen  /  55(lumen/watt)  =  54watt . Ενώ για λαμπτήρα LED θα χρειαστούμε λαμπτήρα/ες  με ισχύς: 3000 lumen  /  90(lumen/watt)  =  33watt.

Τύπος Λαμπτήρα	Ισχύς για ανάγκες 3000lumen
Πυρακτώσεως	200w
Ξένου / αλογόνου	75w
Φθορισμού	54w
LED	33w

Η εξοικονόμηση που έχουμε με τον κάθε εναλλακτικό τύπο:

Τύπος Λαμπτήρα	Εξοικονόμηση έναντι σε λαμπτήρα πυρακτώσεως
Ξένου / αλογόνου	62,5%
Φθορισμού	73%
LED	84%

Τύπος Λαμπτήρα	Εξοικονόμηση έναντι σε λαμπτήρα αλογόνου
Φθορισμού	26%
LED	56%

Τύπος Λαμπτήρα	Εξοικονόμηση έναντι σε λαμπτήρα φθορισμού
LED	39%

Τι με συμφέρει:

Οικονομοτεχνική σύγκριση μεταξύ τύπων λαμπτήρων. Θα πάρουμε την παραδοχή ότι θέλουμε να φωτίσουμε ένα χώρο για 40.000 ώρες με ανάγκες 3000 lumen.

Τύπος Λαμπτήρα	Ισχύς για ανάγκες 3000lumen
Πυρακτώσεως	200w
Ξένου / αλογόνου	75w
Φθορισμού	54w
LED	33w

Στη συνέχεια θα υπολογίσουμε την ισχύ που θα καταναλώσει ο κάθε τύπος λαμπτήρα για να φωτίσουμε για 40.000 ώρες το συγκεκριμένο χώρο.

Τύπος Λαμπτήρα	Ισχύς για ανάγκες 3000lumen	Απαιτούμενη ισχύς για 40.000 ώρες
Πυρακτώσεως	200w	8000kWh
Ξένου / αλογόνου	75w	3000kWh
Φθορισμού	54w	2160kWh
LED	33w	1320kWh

Θα υπολογίσουμε το κόστος για το συγκεκριμένο φωτισμό με τιμή κόστους 0,17ευρώ/kWh σύμφωνα με τα τιμολόγια της ΔΕΗ (Νοέμβρης 2014)

Τύπος Λαμπτήρα	Ισχύς για ανάγκες 3000lumen		Απαιτούμενη ισχύς για 40.000 ώρες	Κόστος Ενέργειας (0,17ευρώ/kWh)
Πυρακτώσεως	200w	8000kWh		1.360 ευρώ
Ξένου / αλογόνου	75w	3000kWh		510 ευρώ
Φθορισμού	54w	2160kWh		367 ευρώ
LED	33w	1320kWh		224 ευρώ

Για να υπολογίσουμε όμως το συνολικό κόστος θα πρέπει να συνυπολογίσουμε και το κόστος αγοράς του κάθε λαμπτήρα.

Τύπος Λαμπτήρα	Διάρκεια ζωής
Πυρακτώσεως	1000 ώρες
Ξένου / αλογόνου	2000 ώρες
Φθορισμού	9000 ώρες
LED	25000 ώρες

Άρα θα χρειαστούμε από το κάθε είδος λαμπτήρα για 40.000 ώρες λειτουργίας:

Τύπος Λαμπτήρα	Διάρκεια ζωής	Ανανεώσεις Λαμπτήρων
Πυρακτώσεως	1000 ώρες	40
Ξένου / αλογόνου	2000 ώρες	20
Φθορισμού	9000 ώρες	5
LED	25000 ώρες	2

Το κόστος αγορά για τον κάθε τύπο λαμπτήρα ανά ανανέωση:

Τύπος Λαμπτήρα	Κόστος ανά ανανέωση(σε ευρώ)
Πυρακτώσεως	2
Ξένου / αλογόνου	3
Φθορισμού	8
LED	13

Έτσι το κόστος για την αγορά των λαμπτήρων ανά είδος για 40.000 ώρες φωτισμού θα είναι:

Τύπος Λαμπτήρα	Διάρκεια ζωής	Ανανεώσεις Λαμπτήρων	Συνολικό κόστος αγοράς(ευρώ)
Πυρακτώσεως	1000 ώρες	40	80
Ξένου / αλογόνου	6000 ώρες	20	60
Φθορισμού	9000 ώρες	5	40
LED	25000 ώρες	2	26

Και το τελικά διαμορφωμένο κόστος φωτισμού θα είναι:

Τύπος Λαμπτήρα	Συνολικό κόστος αγοράς(ευρώ)	Κόστος Ενέργειας (0,17ευρώ/kWh)	Συνολικό Κόστος (σε ευρώ)
Πυρακτώσεως	144	1.360 ευρώ	1.420
Ξένου / αλογόνου	160	510 ευρώ	570
Φθορισμού	170	367 ευρώ	407
LED	120	224 ευρώ	250

Η επιλογή λαμπών πυρακτώσεων είναι πιο οικονομική σαν πρώτη επένδυση. Μακροπρόθεσμα όμως βλέπουμε το πολλαπλάσιο κόστος. Οι λαμπτήρες LED ως πιο οικονομική λύση είναι και η πιο ακριβή στην πρώτη τους εγκατάσταση.

Συμβουλές:

• ·         Πάντα κοιτάμε τα αναλυτικά τεχνικά στοιχεία της λάμπας. Φωτεινότητα (lumens) και κατανάλωση (watt).
• ·         Πάντα αγοράζουμε εγκεκριμένα και πιστοποιημένα προϊόντα ώστε να διασφαλίσουμε την καλή λειτουργία αλλά και την ανταπόκριση στα αναγραμμένα στοιχεία.
• ·         Η σωστή διαχείριση του συστήματος φωτισμού μπορεί να μας επιφέρει μια μεγάλη εξοικονόμηση.
• ·         Η μη άσκοπη χρήση είναι βασικός παράγοντας δραστικής μείωσης της κατανάλωσης.
• ·         Χρησιμοποιήστε λαμπτήρες χαμηλότερης ισχύς σε χώρους με μικρές ανάγκες φωτισμού, όπως  η είσοδος, το χωλ, βοηθητικοί  χώροι, μπαλκόνια και εξωτερικοί χώροι.
• ·         Χρησιμοποιήστε πολλαπλούς διακόπτες για τα πολύφωτα και μη συνδέεται πολλά φώτα σε ένα διακόπτη για ορθότερη διαχείρισή τους.
• ·         Χρησιμοποιήστε αυτοματισμούς: αισθητήρες κίνησης, αισθητήρες φωτός, χρονοδιακόπτες κτλ για τη διαχείριση εξωτερικών λαμπτήρων, σε βοηθητικούς χώρους και σε σκάλες.
• ·         Προσέξτε την διεύθυνση του φωτισμού ειδικά σε λαμπτήρες LED ώστε να αξιοποιείται σε πιο μεγάλο βαθμό την απόδοση των λαμπτήρων.
• ·         Ανακυκλώστε τους παλιούς σας λαμπτήρες. Προστατεύουμε το περιβάλλον.
• ·         Μια μελέτη φωτισμού από τον κατάλληλο Ηλεκτρολόγο Μηχανικό ή Μηχανολόγο Μηχανικό θα σας υπολογίσει τις κατάλληλες ανάγκες σε φωτισμό ενός χώρου.

του Αριστοτέλη Τσεκούρα.

Για αναδημοσίευση παρακαλώ αναφέρεται την πηγή!